8 mei 2025
De Olifant in de Kamer; waarom praten over het levenseinde nodig is. Ieder mens maakt continu keuzes over alledaagse onderwerpen. Wanneer het gaat over keuzes rondom ernstig ziekzijn en het naderend levenseinde wordt het gesprek voor de meesten een stuk lastiger. Hoe ga je proactief in gesprek over behandelwensen, behandelgrenzen, zelf regie houden en/of gewenste plaats van overlijden. Vanuit het Expertisecentrum Palliatieve Zorg delen Marleen Oomes en Yvette van der Linden de resultaten die zij vanuit wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaringen hebben verkregen. Over wat patiënten, naasten en zorgverleners nodig hebben om in gesprek te gaan. Heb je zelf eigenlijk al eens nagedacht over je levenseinde?
17 april 2025
Van ziekmakende antistof to therapie voor spierziekten
Antistoffen in het bloed kunnen ons beschermen tegen ziekten, maar kunnen ons soms ook ziek maken. Dit noemen we auto-immuunziekten. In het LUMC wordt hiernaar veel onderzoek gedaan. Voor een van deze ziekten: MuSK myasthenia gravis is het ziektemechanisme ontrafelt. We zijn erachter gekomen dat de bijzondere IgG4 antistoffen hierin een rol spelen en de patiënten ziek maken. Echter hebben de onderzoekers ook ontdekt hoe dit ziekmakende effect kan worden omgekeerd. Zo is er een compleet nieuwe therapie ontstaan die nu getest wordt op patiënten. Onderzoeker Maartje Huijbers van de afdeling Humane Genetica en de afdeling Neurologie neemt ons mee in de reis van fundamenteel onderzoek naar de ontwikkeling van een nieuwe therapie voor mensen met spierziekten.
13 maart 2025
Kleine vaten, grote problemen: impact van cerebrale amyloïdangiopathie op de hersenen
Cerebrale amyloïdangiopathie (CAA) is een cerebrovasculaire aandoening die zo’n 20 jaar begint voordat het klachten geeft. Ellis van Etten is neuroloog en onderzoekt hoe CAA werkt. Zij geeft uitleg over de verschillende klinische uitingen, de rol van ‘brain clearance’ en slaap, en hoe het immuunsysteem erbij betrokken is. Iatrogene CAA kan jaren na neurochirurgische behandelingen ontstaan en wordt vaak laat opgemerkt, terwijl het grote impact kan hebben op de hersenen. Wat is het effect van CAA bij nieuwe alzheimermedicijnen? https://weblectures.leidenuniv.nl/Mediasite/Play/3b62439f070148caa37529757d2266071d
13 februari 2025
In een kweekschaaltje geslachtscellen maken van huidcellen: de IVF van de toekomst
Toen Louise Brown in 1978 als eerste IVF-baby geboren werd, stond de wereld op zijn kop. Een kind in een buisje opwekken was ongehoord. Nu, bijna 50 jaar later, is IVF niet weg te denken uit de maatschappij. Intussen heeft dit veld niet stilgestaan. Zo heeft een Japanse onderzoeker recent een muis pup opgewekt van twee mannelijke muizen. Ongehoord, of over honderd jaar ook heel gewoon? Onderzoeker Celine Roelse legt het uit. https://weblectures.leidenuniv.nl/Mediasite/Play/613313a395d24542b944cfeae0a388f71d
21 november 2024
Nieuwe biologie als therapie voor hartziekten; ontdekking en uitvinding
Professor Daniel Pijnappels en team richten zich op innovatieve therapieën voor hartziekten, met een bijzondere focus op hartritmestoornissen en hartschade. De kennis en kunde vanuit de biologie, fysica, chemie, engineering en geneeskunde worden daarbij gecombineerd, net zoals in het hart zelf.
31 oktober 2024
Wat is je biologische leeftijd eigenlijk. En wat doe je eraan ?
Hoe meet je de biologische leeftijd en wat is het effect van leefstijl veranderingen bij ouderen?
Veroudering is een heel persoonlijk proces en zeker geen slijtageslag waar niks aan te doen is. Professor Eline Slagboom richt zich op het maken van nieuwe algoritmes van moleculaire biomarkers in het bloed. Deze biomarkers vertellen iets over de biologische leeftijd en kwetsbaarheid van de 55+ populatie dat je niet perse aan de buitenkant van mensen ziet . Ze onderzoekt vervolgens met haar groep hoe leefstijl interventies de biologie van veroudering veranderen bij ouderen en of die kennis in de praktijk te brengen is.
5 september 2024
Hersenen in een kweekschaal! Een ‘ver van mijn bed’ verhaal?
Onze hersenen zijn een mooi en super complex orgaan. Het is belangrijk voor de aansturing van ons lichaam, maar het is ook de zetel van onze persoonlijkheid. In de jacht op goede medicijnen voor hele zeldzame hersenaandoeningen wordt veel gebruik gemaakt van hersenen in een kweekbakje. Zijn hersenen in een kweekbakje echt wel hersenen?
Professor Willeke van Roon-Mom legt het uit
Mei 2024
DNA, het kookboek van het leven!
DNA is het kookboek van het leven. Ieder dier, plant en micro-organisme heeft een ander recept (genen), waardoor we allemaal anders zijn. Maar hoe worden de recepten uit het kookboek gelezen, wie maakt de recepten, en hoe ziet het resultaat eruit? En wat gebeurt er als er een typefout (een mutatie) in een van de recepten staat? Onderzoeker Meindert Lamers neemt ons mee in de keuken van cellen. Hij vertelt hoe DNA wordt vertaald in eiwitten, de moleculen van het leven. Ook legt hij uit hoe onderzoekers zelf leren koken om zo nieuwe medicijnen te ontwikkelen. https://weblectures.leidenuniv.nl/Mediasite/Play/7697175eb3964b28a2f00fd01ddb732c1d
11 april 2024
Pijnloos vaccineren via de huid: kan dat?
Onze huid is een zeer effectieve barrière tegen ziektekiemen. Als er toch een ziektekiem binnenkomt, staan onze afweercellen – die zich van nature in grote getalen in onze huid bevinden – klaar om in actie te komen. Van deze immunologische huideigenschap kunnen we slim gebruik maken om nieuwe vaccins en behandelmethoden te ontwikkelen. Onderzoeker Koen van der Maaden van de afdeling Immunologie uit hoe we met moderne technologieën minuscule naaldjes maken, om vervolgens pijnloos én effectief rechtstreeks via de huid te kunnen vaccineren.
21 maart 2024
RA, RA, REUMA! Wat is het?
Reuma is op veel gebieden nog een raadsel, niet alleen voor patiënten, maar ook voor onderzoekers. Raadsels zijn er om opgelost te worden en samen komen we stapje voor stapje steeds dichterbij de oplossing. Nieuwsgierig naar hoe veel puzzelstukjes we al in elkaar hebben gezet? Sanne Kampstra, onderzoeker op de afdeling Reumatologie laat graag deze puzzel zien, en wie weet kun jij bijdragen aan het volgende puzzelstukje.
Maart 2022
Hoe maak je een medicijn?
In Leiden zijn alle partijen aanwezig om nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen. Toch bloeden veelbelovende trajecten soms dood vanwege het complexe en lange proces. Teun van Gelder, hoogleraar Geneesmidelontwikkeling en -ontdekking, legt uit hoe Academic Pharma de Leidse collega’s bijstaat op de route van molecuul naar geregistreerd medicijn.
Januari 2022
Draagbare en betaalbare MRI: Sciencefiction?!
MRI is essentieel voor de moderne gezondheidszorg. Met de techniek worden diagnoses gesteld en patiënten gescreend. Toch is deze zorg niet toegankelijk voor 70% van de wereldbevolking. Hoogleraar Andrew Webb van de afdeling Radiologie vertelt hoe zijn LUMC-onderzoeksgroep werkt aan een oplossing. Is een draagbaar en betaalbaar MRI-systeem het antwoord?
December 2021
Waarom opiaatgebruik beter en veiliger moet?
Anesthesiologen werken veel met opiaten, bijvoorbeeld bij chronische pijn. Professor Albert Dahan vertelt hoe hij en zijn onderzoekers de epidemie van schadelijk opiaatgebruik proberen tegen te gaan. In zijn Anesthesia & Pain Research Unit van het LUMC wordt met zelfontwikkelde technieken de effecten van de middelen bestudeerd om zo te bepalen welke de meeste voordelen kent en het veiligst is. ook speuren de onderzoekers naar alternatieve pijnstillers zoals Cannabis.
November 2021
Stoppen met roken: Hoe doe je dat?
Roken is een nare verslaving, daar wil je vanaf. Niet alleen in Stoptober. Maar hoe kun je goed stoppen met roken? En wat zijn de gezondheidseffecten daarvan? Noort Rikkers-Mutsaerts van de afdeling Longziekten legt het uit.
Augustus 2021
Over fit en vitaal oud worden!
Iedereen wil graag fit en vitaal oud worden! Maar hoe houd je dat een leven lang vol? Door minder te zitten en meer te bewegen tijdens dagelijkse bezigheden. Maar ook de omgeving waar je bent geboren is van grote invloed op hoe gezond je blijft. Hoogleraar Vitaliteit David van Bodegom legt het uit! Zijn inzichten deed hij op in Ghana. In dat land kome ouderdomsziekten als diabetes en haart- en vaatziekten bijna niet voor. Benieuwd hoe dat komt?
Juli 2021
Welke pollen veroorzaakt hooikoorts?
Pollen is een belangrijke veroorzaker van hooikoorts. Om klachten te voorkomen is het handig om te weten van welke pollen je wel en van welk je geen allergie krijgt. Het LUMC doet al 50 jaar aan pollenmonitoring. Deze data leveren interessante studies op. Zo ook informatie over de invloed van klimaatsverandering op de hoeveelheid pollen en het pollenseizoen. Letty de Weger, afdeling Longziekten, legt het uit.
Juni 2021
Waarom zitten sommige negentigers nog vrolijk op de fiets? Hoe kun je celveroudering tegengaan?
Als we ouder worden gebeurt er van alles in onze cellen en weefsels. Hoe komt het dat sommige mensen heel gezond oud worden en anderen niet? Eline Slagboom, hoogleraar moleculaire epidemiologie, heeft veel onderzoek gedaan naar de genetische factoren en moleculaire profielen in het bloed die de biologische leeftijd vertellen.
April 2021
Wel ouder worden, maar niet ziek worden! Hoe doe je dat?
Steeds meer onderzoek toont aan hoe ongezond bewerkt voedsel is. We hebben veel slechte eetgewoonten die in combinatie met onze genetische structuren leiden tot chronische niet-overdraag- bare ziektes zoals Diabetes en Hart- en Vaatziekten. In de PEPtalk geeft Hanno Pijl, internist-endocrinoloog, tien belangrijke voedingstips. Ook legt hij uit waarom mensen ziek worden van eten en deelt hij zijn wetenschappelijke kennis over gezonder eten graag met jou.
COVID-19 geeft eHealth een Boost? Is de zorg nu blijvend veranderd?
Beeldbellen is inmiddels normaal geworden en de digitale infrastructuur is in Nederland goed voor elkaar. Sommige digitale zorgtools hebben aantoonbare meerwaarde. Maar wat is goede en wat is slechte eHealth? Hoe zit het met de toename van health apps? Hoe betrouwbaar zijn deze? Professor Niels Chavannes, van de afdeling PHEG, zet het op een rijtje.
Oktober 2020
Besmet! Coronapandemie in perspectief.
Hoe relevant is de tentoonstelling Besmet! in het Leidse Rijksmuseum Boerhaave?! Besmet! laat zien hoe uitbraken van infectieziekten het leven van mensen door de jaren heen hebben beïnvloed. Een formalineketer, pestneus, 'tyfus-Mary', persoonlijke beschermingsmiddelen uit het LUMC; het komt allemaal aan bod. Medisch historica dr. Mieneke te Hennepe van de afdeling Ethiek en Recht, werkte als conservator aan de tentoonstelling mee. In de PEPtalk geeft zij u uitleg over de historische aanpak van ziektebestrijding en de relevantie van geschiedenis voor de huidige coronacrisis
September 2020
Het vaccin tegen corona! Hoe staat het er nu mee?
Het LUMC doet al langer onderzoek naar de bestrijding van coronavirussen. De afdeling Medische Microbiologie werkt daarin samen met zeven Europese partners. Daarnaast kijkt het LUMC samen met het Leidse bedrijf Janssen naar de werking van een vacccin tegen het coronavirus. Hoe staat het nu met het vaccin? Marjolein Kikkert van de afdeling Medische Microbiologie legt het uit.
Augustus 2020
BEAT-COVID door de afdeling Infectieziekten!
De afdeling Infectieziekten zet zich op alle fronten in! Hoe? dr. Anna Roukens geeft uitleg over het BEAT-COVID onderzoek binnen het LUMC. Liefst 15 afdelingen werken hierin samen. De kennis van COVID-19, de rol van het afweersysteem en de voorspelbaarheid van het ziektebeloop, bouwt zich in rap tempo op. Maatwerkbehandeling van Covid-19 patienten verbetert. Dit is lang niet alles...
Juli 2020
COVID-19 geeft eHealth een Boost? Is de zorg nu blijvend veranderd?
Beeldbellen is inmiddels normaal geworden en de digitale infrastructuur is in Nederland goed voor elkaar. Sommige digitale zorgtools hebben aantoonbare meerwaarde. Maar wat is goede en wat is slechte eHealth? Hoe zit het met de toename van health apps? Hoe betrouwbaar zijn deze? Professor Niels Chavannes, van de afdeling PHEG, zet het op een rijtje.
Maart 2020
Coronavirussen zonder Grenzen?
Is het virusvrees wel of niet gegrond? Kunnen we nog wel op reis? Kan het Coronavirus naar Nederland komen? Verontrustend, maar ook weer geen reden tot paniek... Waar komen deze onzichtbare ziekmakers toch vandaan? Ontdek hoe ze zich in uw cellen kunnen vermenigvuldigen, en hoe LUMC onderzoekers dit zichtbaar kunnen maken en aan oplossingen werken. Professor Eric Snijder van de afdeling Medische Microbiologie legt het uit.
Februari 2020
Meer inzicht in spieren: waarom is een kipfilet lichtroze en een biefstuk rood?
Ons lichaam bestaat voor het grootste deel uit skeletspieren – zo’n 40%. Hoe werken spieren? Waarom zijn er lichtrode en donkerrode spieren? Wat gebeurt er als je spieren langzaam afbreken zoals bij de ziekte van Duchenne? Professor Annemieke Aartsma-Rus van de afdeling Humane Genetica legt het uit
Januari 2020
Stresshormonen: vriend en vijand?
Stress is onvermijdelijk. Vaak is het nuttig: we kunnen dan net meer doen dan normaal. Maar stress kan ons te veel zijn, of te lang duren en kunnen we er ziek van worden. Wat weten wij over de werking van stresshormonen op lijf en leden? Professor Onno Meijer van de afdeling Endocrinologie legt het uit.
December 2019
Een pleister voor het hart!
Jarenlang waren hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer één in Nederland. Door nieuwe behandelmethodes gaan minder mensen dood aan een hartaanval, maar het aantal patiënten met een chronische hartaandoening stijgt. Helaas herstelt het hart slecht na schade en zijn er niet genoeg harten beschikbaar voor transplantatie. In het LUMC wordt onderzoek gedaan naar manieren om het hart te repareren met lichaamseigen cellen, gecombineerd met signaalmoleculen die het embryo gebruikt om een hart te maken. Professor Marie-José Goumans van de afdeling Cel en Chemische Biologie legt het uit.
November 2019
Kun je Astma bij kinderen voorkomen?
Wetenschappers willen astma bij kinderen voorkomen o.a. door slim gebruik te maken van ‘oude vrienden’ die hen kunnen beschermen tegen astma en allergie. Wie zijn die ‘oude vrienden’? Wat doen deze dan precies? Hoe kunnen we deze vrienden ‘uitnodigen’? Onderzoeker Hermelijn Smits van de afdeling Immunologie legt het uit.
Oktober 2019
De Biologische Klok
Hoe werkt jouw biologische klok eigenlijk? Onze biologische klok is de dirigent die ons lichaam in de maat laat spelen. Overdag snel, ’s nachts langzaam. De biologische klok vertelt je lichaam wanneer het tijd is om te slapen, wakker te zijn, te eten en te bewegen. Maar hoe werkt die inwendige klok eigenlijk? En wat zijn de gevolgen als de biologische klok uit de pas loopt met de omgeving, zoals bij mensen die ’s nachts moeten werken? Professor Joke Meijer van de afdeling Cel en Chemische Biologie/ Neurofysiologie legt het uit.
----------------------------------------------------------------------------
Meer PEPtalks zijn ook te vinden via : Education - Cell & Chemical Biology (lumc.nl)
